Τρίτη 17 Οκτωβρίου 2023

 Το λαμπρό αστέρι στον ουρανό, οι τρεις μάγοι με τα δώρα και η φάτνη, αποτελούν σκηνές βαθιά εντυπωμένες στο υποσυνείδητο των κατοίκων του δυτικού –κυρίως- κόσμου. Όλες τους σχετίζονται με τη γέννηση του Ιησού, ιδρυτή της Χριστιανικής θρησκείας, που περιγράφεται λεπτομερώς στα λεγόμενα «ευαγγέλια», θεολογικά κείμενα που γράφτηκαν κατά τα τέλη του πρώτου και κατά τη διάρκεια του δευτέρου μεταχριστιανικού αιώνα. Όμως κάποιοι εδώ και 250 περίπου χρόνια θεωρούν ότι τα γεγονότα δεν εκτυλίχθηκαν ακριβώς έτσι. Φτάνοντας στο σημείο να υποστηρίξουν πως δεν έγιναν ποτέ!

Από τον περασμένο αιώνα έχει ξεκινήσει στο εξωτερικό μια προσπάθεια επαναπροσέγγισης του προσώπου «Ιησούς» μέσα στον ακαδημαϊκό κόσμο. Έτσι άλλοι τον εξετάζουν ως έναν ανατρεπτικό επαναστάτη, άλλοι τον θεωρούν έναν εναλλακτικό φιλόσοφο της εποχής του, άλλοι κάνουν λόγο για τον πρώτο φεμινιστή και άλλοι για τον πιο δημοφιλή Εσσαίο της εποχής του. Έχουν γραφτεί χιλιάδες τόμοι μέσα από τους οποίους μπορεί κανείς να αναζητήσει παρόμοιες αναλύσεις.

Υπάρχει όμως και μια σχολή καθηγητών και ανεξάρτητων ερευνητών, που από το 1760 περίπου και εξής, κρίνει ότι η όποια προσέγγιση του προσώπου του Ιησού πρέπει να γίνεται μόνο σε μυθολογικό επίπεδο. Αιτία; Θεωρούν ότι ο Ιησούς δεν υπήρξε ποτέ!

Το Ρεύμα των Μυθικιστών

Οι όροι «Χριστολογικό πρόβλημα», «θεωρία του μύθου του Ιησού» και «Μυθικισμός», αποτελούν κάποιες από τις φράσεις ή λέξεις που χρησιμοποιούν οι υποστηρικτές της ιστορικής ανυπαρξίας του ιδρυτή του Χριστιανισμού με σκοπό να προσδιορίσουν τις θέσεις τους. Σε αυτό το άρθρο θα χρησιμοποιηθεί ο όρος «Μυθικισμός» που φαίνεται  να κερδίζει έδαφος τα τελευταία χρόνια μέσα σε αυτούς τους κύκλους.

Ας προσπαθήσουμε όμως να δώσουμε έναν ακριβή ορισμό της λέξης

Ο Μυθικισμός εκπροσωπεί την πεποίθηση ότι πολλοί Θεοί, Θεές και άλλοι ήρωες και θρυλικές φιγούρες οι οποίοι και συνδέονταν με εκπληκτικές και υπερφυσικές ικανότητες, δεν υπήρξαν πραγματικά πρόσωπα, αλλά μυθολογικοί χαρακτήρες. Οι Μυθικιστές υποστηρίζουν επίσης ότι αρκετές από αυτές τις φιγούρες αντιπροσώπευαν ή συμβόλιζαν ουράνια σώματα όπως τον Ήλιο, τη Σελήνη, τα αστέρια, τους πλανήτες, τους αστερισμούς κτλ., οπτική που αντανακλάται στους όρους «αστρομυθολογία» ή «αστροθεολογία». Ως ένα ενδεικτικό παράδειγμα της θέσης των Μυθικιστών, μπορούμε να αναφέρουμε πως διάφοροι βιβλικοί χαρακτήρες όπως ο Αδάμ και η Εύα, ο Σατανάς, ο Νώε, ο Αβραάμ, ο Μωυσής, ο βασιλιάς Δαυϊδ, ο Σολομώντας και ο Ιησούς Χριστός, μαζί με άλλες οντότητες, αντιπροσωπεύουν στην πραγματικότητα μυθολογικές φιγούρες ανάλογης σημασίας με αυτές των Αιγυπτίων, των Σουμερίων, των Φοινίκων, των Ινδών, των Ελλήνων, των Ρωμαίων και άλλων λαών, που αντιμετωπίζονται όμως μέχρι και τις μέρες μας περισσότερο ως μύθοι, παρά ως ιστορικά πρόσωπα.

Οι πρώτοι των πρώτων

Ο κατάλογος των ακαδημαϊκών ιστορικών- θεολόγων και ερευνητών που έχουν κατά καιρούς αμφισβητήσει την ιστορική ύπαρξη του Ιησού είναι μακρύς. Λόγω του περιορισμένου χώρου, θα γίνει αναφορά μόνο σε τρεις σημαντικούς εκπροσώπους αυτού του ρεύματος που επηρέασαν με το έργο τους αρκετούς σύγχρονούς τους.


Charles François Dupuis (1742-1809), Γαλλία. Καθηγητής ρητορικής στο College de Lisieux στο Παρίσι, ο Dupuis εκδίδει το 1795 το έργο του «Origine de tous les Cultes ou La Religion universelle». Έκανε μια Αστρο-μυθική ερμηνεία του Χριστιανισμού (ουσιαστικά πρόκειται για τον κλάδο που σήμερα ονομάζεται Αστροθεολογία). Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο ίδιος κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος της εργασίας του εξαιτίας των αντιδράσεων που προκάλεσε στο θρησκευτικό κατεστημένο της εποχής του. Στα ελληνικά κυκλοφορεί (αν και σχεδόν εξαντλημένο σήμερα) το έργο του «Ερμηνεία του μύθου του Ήλιου που λατρεύτηκε με το όνομα του Χριστού» από τις εκδόσεις Ιδεοθέατρον.

Bruno Bauer (1809-1882), Γερμανία. Το 1841 δημοσιεύει το έργο « Kritik der evangelischen Geschichte der Synoptiker » και το 1877 το «Christus und die Caesaren. Der Hervorgang des Christentums aus dem romischen Griechentum». Πρόκειται ίσως για τον άνθρωπο που έθεσε τις πιο στέρεες βάσεις του ρεύματος των Μυθικιστών. Καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Βόννης, ο Bauer αμφισβήτησε την αυθεντικότητα των Επιστολών του Παύλου (στις οποίες διέκρινε την επιρροή της Στωικής φιλοσοφικής σχολής) και το ρόλο του Φίλωνα στο νεοσύστατο Χριστιανισμό. Ο Bauer ήταν από τους πρώτους που στάθηκε στην ιστορικότητα του Ιησού, απορρίπτοντάς την κατηγορηματικά. «Όλα όσα είναι γνωστά για τον Ιησού ανήκουν στον κόσμο της φαντασίας.», υποστήριξε χαρακτηριστικά. Οι απόψεις του είχαν ως αποτέλεσμα την απομάκρυνσή του από την έδρα της Θεολογίας στο πανεπιστήμιο του Tubingen το 1842.

John Robertson (1856-1933), Αγγλία. Το 1910 δημοσιεύει το «Christianity and Mythology», ένα χρόνο αργότερα το «Pagan Christs: Studies in Comparative Hierology» και το 1917 το «The Jesus Problem». Ο Robertson ήταν Βρετανός δημοσιογράφος με πλούσιο συγγραφικό έργο. Διετέλεσε μάλιστα και βουλευτής την περίοδο 1906-1918. Υποστήριξε σε αρκετά έργα του τη θεωρία του Μυθικισμού και πίστευε ότι προχριστιανικές τελετουργίες που σχετίζονταν με ηλιακές θεότητες ενέπνευσαν τους συγγραφείς της Καινής Διαθήκης στο να δημιουργήσουν έναν ιστορικό Ιησού.

Τα επιχειρήματα

Οι Μυθικιστές χρησιμοποιούν μια πληθώρα επιχειρημάτων για να στηρίξουν τις θέσεις τους σχετικά με την ιστορική ανυπαρξία του Ιησού. Ακολουθούν τα κυριότερα εξ’ αυτών. Κατ’ αρχάς στηρίζονται στην ίδια την έλλειψη απτών ιστορικών και αρχαιολογικών στοιχείων. Κανένας από τους ιστορικούς που έζησαν μέσα στην περίοδο 0-40 δεν αναφέρει κάτι για τον Ιησού και τη δράση του. Οι περιγραφές των ευαγγελίων (που δεν μπορούν να θεωρηθούν ιστορία, αλλά κείμενα πίστεως), χρονολογούνται δεκαετίες αργότερα. Επιπροσθέτως, ορισμένες αναφορές μεταγενέστερων ιστορικών (βλ. Φλάβιος Ιώσηπος, Τάκιτος, Σουετώνιος κτλ.) έχουν αποδειχτεί είτε πλαστές-μεταγενέστερες προσθήκες των χριστιανών, είτε χαρακτηρίζονται εντελώς αόριστες για να «στηρίξουν» την παρουσία του Ιησού στα γεγονότα. Θεωρούν πως και μόνο το γεγονός της προσπάθειας πλαστογράφησης κειμένων με σκοπό να στηριχθεί ένα ιστορικό γεγονός, προκαλεί αυτομάτως πολλαπλά ερωτηματικά για την αξιοπιστία του.

Ερωτηματικά προκαλεί επίσης και η … «σύγκρουση» του Ιησού του Παύλου με τον Ιησού των ευαγγελίων. Οι Μυθικιστές –και όχι μόνο- υποστηρίζουν πως ο Παύλος δεν φαίνεται να μιλά στο έργο του για έναν ιστορικό Ιησού, αλλά για έναν Μεσσία τοποθετημένο στους ουρανούς, ενώ το ίδιο συμβολικές είναι και οι αναφορές του για τη σταύρωση και την ανάσταση μέσα στα πλαίσια της θρησκείας που διαδίδει. Φαίνεται πως οι πρώτοι χριστιανοί τοποθετούσαν τον «Χριστό» τους σε ένα πεδίο συμβόλων, κάτι που διαφαίνεται άλλωστε και στην κόντρα μεταξύ Εκκλησίας και Γνωστικών τις επόμενες δεκαετίες.

Τέλος, αναφορά θα πρέπει να γίνει και στα πάμπολλα κοινά αρχετυπικά στοιχεία που παρουσιάζει ο Ιησούς με άλλες προχριστιανικές θεότητες ή ιστορικές μορφές της λεκάνης της Μεσογείου και όχι μόνο. Διόνυσος-Βάκχος, Ώρος, Μίθρας, Άττις, Απολλώνιος ο Τυανέας, Ιούλιος Καίσαρας, Ιούδας ο Γαλιλαίος, Κρίσνα, Βούδας. Οι ιστορίες και οι μύθοι που τους ακολουθούν, παρουσιάζουν εκπληκτικές ομοιότητες με τις εξιστορήσεις των ευαγγελίων για τον Ιησού.

Οι Τάσεις

Τρεις είναι οι κύριες τάσεις που παρατηρούνται μέσα στους κόλπους των Μυθικιστών σχετικά με τις απαρχές του Χριστιανισμού.
Η πρώτη από αυτές έχει να κάνει με την αστροθεολογική ερμηνεία της χριστιανικής διδασκαλίας. Την πεποίθηση, δηλαδή, ότι οι ιστορίες της γέννησης, της ζωής και της ανάστασης του Ιησού, αποτελούν κλεμμένα αρχετυπικά στοιχεία πανάρχαιων κοσμολογικών αντιλήψεων.

Μια δεύτερη άποψη, υποστηρίζει τη θέση που θέλει τον χριστιανισμό ως ένα εβραϊκό γέννημα των νέων συνθηκών που διαμορφώθηκαν στη Γαλιλαία αμέσως μετά την καταστροφή του Ναού στην Ιερουσαλήμ το 70. Με αυτό τον τρόπο, ο απελευθερωτής «Μεσσίας» που ανέμεναν οι απογοητευμένοι Ιουδαίοι, έπρεπε επιτέλους να «αποκτήσει» σάρκα και οστά.

Η τρίτη και τελευταία άποψη θέλει τον χριστιανισμό ένα δημιούργημα της ρωμαϊκής αριστοκρατικής τάξης, στην προσπάθειά της να «παγκοσμιοποιήσει» τη λατρεία των θεοποιημένων Καισάρων (βλ. Ιούλιου, Νέρωνα και Τίτου).

Τι γίνεται σήμερα

Τις τελευταίες δεκαετίες πραγματοποιούνται αρκετά σχετικά συνέδρια με συμμετοχή ακαδημαϊκών. Σημαντικότερα εξ’ αυτών το Jesus Seminar (1985) και το Jesus Project (2007-2009). Επίσης, διενεργούνται δημόσια debates σε πανεπιστημιακές αίθουσες, ενώ αρκετά είναι και τα βιβλία που εκδίδονται σε ετήσια βάση γύρω από το πρόβλημα της ιστορικότητας του Ιησού. Κυριότεροι εκφραστές του ρεύματος των Μυθικιστών στις μέρες μας είναι ο Αμερικανός ακαδημαϊκός Robert Price, ο Καναδός συγγραφέας Earl Doherty, ο Βρετανός ιστορικός Kenneth Humprheys και η Αμερικανίδα φιλελληνίδα συγγραφέας D.M Murdock (γνωστότερη και ως Acharya S).

Γεγονός είναι ότι μέχρι και σήμερα, η πλειονότητα των εκπροσώπων της παγκόσμιας ακαδημαϊκής κοινότητας αρνείται πεισματικά κάθε συζήτηση για τον Μυθικισμό. Βέβαια ο φόβος της ελευθερίας της άποψης συνεχίζει να υφίσταται… Αναφέρεται ενδεικτικά ο δεκαετής αποκλεισμός του Γερμανού καθηγητή Gerd Ludemann από το πανεπιστήμιο του Gottingen το 1999, αμέσως μετά την κυκλοφορία του βιβλίου του «The Great Deception: And What Jesus Really Said and Did».

Όμως έναν ιδιότυπο μοχλό πίεσης προς αυτή την κατεύθυνση ίσως αποτελέσει το διαδίκτυο. Και σε αυτή την περίπτωση φαίνεται να μετατρέπεται σε ένα πρώτης τάξεως μέσο για τη διάδοση ενός ζητήματος που θα μας απασχολήσει ακόμα περισσότερο τα επόμενα χρόνια…


Μηνάς Παπαγεωργίου, περιοδικό “Φαινόμενα” του Ελεύθερου Τύπου (τ. 13 – 23/12/2010)
Read More 0 comments

Τετάρτη 11 Οκτωβρίου 2023


 












Από τα στοιχεία μετά από έρευνα και μελέτη της Ιλιάδας που ο κάθε ένας από εμάς μπορεί να κάνει και να απαντήσει στην ερώτηση αυτήν είναι ότι ΝΑΙ, οι Τρώες είναι Έλληνες.

Ο Τρωικός πόλεμος ΝΑΙ, είναι ένας εμφύλιος πόλεμος.

Κάνουμε την αρχή από το όνομα της πόλεως το οποίο είναι Τροία άλλα και Ίλιον.

Ο  Όμηρος μας παρουσιάζει  τον  βασιλιά  των Τρώων Πρίαμο, την  οικογένειά  του, το γενεαλογικό  δένδρο αυτής της  δυναστείας  που  βασιλεύει  την  εποχή  του  Τρωικού  πολέμου, τα  ανάκτορά  του, την  πόλη  του, τα τείχη  της, τους  ναούς, τη  λατρεία, τα  έθιμα.

Οι  Τρώες λοιπόν φέρουν ελληνικά ονόματα, όπως Έκτωρ, Πολίτης, Αλέξανδρος, Πολυξένη, Αντήνωρ, Ανδρομάχη, Δηίφοβος, Αστυάνακτας, Ακάμας, Πολύδωρος….ενώ  υπάρχουν και διπλές  ονομασίες  που  μνημονεύει ο Όμηρος, αφού ο γιος  του Έκτορα  ονομάζεται  Αστυάνακτας  και  Σκαμάνδριος, ο Πάρης λεγόταν και  Αλέξανδρος, η Μύρινα λέγεται και  Βατεία ο ποταμός Ξάνθος  λέγεται  και Σκάμανδρος.

Ο Όμηρος παρουσιάζει  σε όλο το  έπος  τους αρχηγούς των Αχαιών και των Τρώων να  επικοινωνούν ευθέως  χωρίς  διερμηνείς, όπως  ο  Έκτορας  με  τον Αίαντα, τον  Πάτροκλο  ή  τον  Αχιλλέα,  ο  Πρίαμος  επισκέπτεται  στην σκηνή  του τον  Αχιλλέα  και  κουβεντιάζουν μόνοι τους  για την απόδοση του  νεκρού,  ο  Οδυσσέας  και  ο  Μενέλαος  κατά  την  άφιξη  των  Αχαιών  μίλησαν  στην   συνέλευση  της  Τροίας άρα όλοι μιλούν την Ελληνική γλώσσα.

Ο Όμηρος μας παρουσιάζει ότι οι Τρώες τιμούν στα ιερά τους  τους Έλληνες θεούς, ενώ ο προστάτης θεός της Τροίας είναι  θεός Απόλλωνας, στα  ταφικά  έθιμα, αναφέρονται  πανομοιότυπες  πρακτικές  για  τα  υψηλά  πρόσωπα, αφού ο Έκτορας  θα  καεί  στην  πυρά,  όπως  ο  Πάτροκλος  και  θα  τιμηθεί  με  τύμβο, οι απλοί  νεκροί  των  δύο  αντιπάλων  καίγονται,  ενώ  και  στους  δύο υπάρχουν  οιωνοσκόποι, μάντεις όπου μόνον οι Έλληνες κατέχουν και τηρούν όλα τα παραπάνω.

Όσον  αφορά  την  καταγωγή  των  Τρώων  πρώτος  ο  Όμηρος  καταθέτει,  υιοθετώντας  την  θεωρία  του  ομώνυμου  γενάρχη, ο  οποίος  μεταφέρει  συνήθως  στο  λαό  το  όνομά  του  π.χ. Δαναός – Δαναοί, Αχαιός – Αχαιοί, Ίων – Ίωνες,  έτσι και  οι  Τρώες  πήραν  το όνομά  τους  από  τον  βασιλιά – γενάρχη: τον  Τρώα.

Το  γενεαλογικό  δένδρο του  Τρώα,  όπως  άλλωστε  και  των  ελληνικών  βασιλικών  οίκων, έχει  τη  ρίζα  του  στον θεό Δία («Διογένητοι  βασιλείς»).  

Τις  σχετικές  πληροφορίες αναφέρει  ο Όμηρος  στην  Υ ραψωδία  όταν  σε 25στίχους (215-140), μας  παραθέτει  τη  γενεαλογία  του  Αινεία  και  ταυτόχρονα  εκθέτει το  γενεαλογικό  δένδρο  των  βασιλέων  της  Τροίας, :
«Ο  Δάρδανος, γιος του Δία  έχτισε  την  πόλη  Δαρδανία, και  εκείνος  γέννησε  τον ένδοξο πλούσιο  βασιλιά  Εριχθόνιο,  που  είχε  3000  θηλυκά  άλογα (φοράδες)  του  οποίου  γιος  ήταν  ο  Τρως, ο  βασιλιάς  των  Τρώων, που απέκτησε  τρία  παιδιά:
τον  Ίλο, τον  Άσσαρακο  και  τον  Γανυμήδη  (που  τον  πήραν οι  θεοί  για  οινοχόο).

Ο  Ίλος απέκτησε  γιο  τον  Λαομέδοντα  και  αυτός  τον  Πρίαμο» .

Σημαντική όμως  είναι  και η αναφορά  του Απολλοδώρου που  αναφέρει ότι  πρόγονος  των  Τρώων  ήταν ο Δάρδανος (με  αρκαδική  καταγωγή), ο  γιος  του  Δία  και  της  Ηλέκτρας (κόρης  του  Άτλαντα), αυτός βρίσκεται  εγκατεστημένος  στην  Σαμοθράκη  και  από  εκεί  θα  περάσει  στην  ακτή  της  Μικράς  Ασίας (λόγω του κατακλυσμού)  όπου  ήταν βασιλιάς  ο  Τεύκρος, γιος  του  Σκαμάνδρου(ποταμού) και  της νύμφης  Ιδαίας (οι  κάτοικοι  ονομάζονται Τευκροί).

Ο  Τεύκρος  θα  δεχθεί  φιλικά  τον Δάρδανο, ο  οποίος θα  παντρευτεί  την κόρη του  και  θα τον διαδεχθεί στον  θρόνο, ονομάζοντας την χώρα Δαρδανία (>Δαρδανέλλια). 

Ο γιός του  Εριχθόνιος  με  την  Αστυόχη (κόρη του ποταμού  Σιμόεντα) θ’ αποκτήσει  τον Τρώα, ο οποίος  θα  τον διαδεχθεί  και θα  ονομάσει τη  χώρα Τροία .

Αυτόν  θα  τον  διαδεχθεί  στον θρόνο  ο μεγαλύτερος  γιος,  που  ονομαζόταν  Ίλος, ο  οποίος  πηγαίνει  σε  αγώνες  στην  Φρυγία,  και  εκεί  θα  δεχθεί  την συμβουλή  του βασιλιά (κατόπιν μαντείας) να  κτίσει  μια  πόλη  με  τον  εξής  παράδοξο  τρόπο :
να  ακολουθήσει  μια  αγελάδα,  που  εκείνος  του  προσφέρει,  μέχρι  το  σημείο όπου  αυτή  θα  σταματήσει, εκεί  να  χτίσει  και  την  πόλη.

Η  αγελάδα, κατά  την παράδοση, σταματά  σ’  ένα  λόφο που  τον  ονόμασε  Ίλιον, ενώ  ο  Δίας  ως  θεϊκό  σημάδι  έγκρισης, του  έδωσε  το  Παλλάδιο (το  ξύλινο  άγαλμα  της  Αθηνάς  που  υπήρχε  στην πόλη).

Αυτή  η  πόλη  ονομάστηκε Τροία.
 
Οι Τρώες είναι ελληνικό φύλλο και ο τρωικός πόλεμος είναι ένας εμφύλιος πόλεμος.
Αλλά ας μην ξεχνάμε τη δομή της τότε Ελλάδας, ήταν πόλεις κράτη και το κάθε κράτος κοιτούσε το συμφέρον του. Για αυτόν τον λόγο υπήρχαν οι διαμάχες μεταξύ τους.

Read More 0 comments